Dawniej decydowanie się na dziecko bez wcześniejszego zawarcia małżeństwa, uważano za niemoralne. Obecnie decyzja o dziecku wśród par niebędących małżeństwem, wydaje się być najbardziej normalną rzeczą na świecie. Ale uwaga! Niezamężne pary z dziećmi muszą zorganizować wiele spraw, które w przypadku małżeństw normowane są automatycznie. Przeczytasz o tym w poniższym artykule.
Z prawnego punktu widzenia istnieje duża różnica w przypadku par posiadających dziecko bez ślubu i rodziców związanych węzłem małżeńskim. W przypadku tych pierwszych, praktycznie nie ma norm prawnych, które Was chronią. Dlatego powinniście zawczasu zadbać o waszą przyszłość i dzięki temu ograniczyć ryzyko finansowe. Nie tylko oficjalnie uznając dziecko, czy wnioskując o wspólną pieczę rodzicielską, ale także zawierając formalną umowę o wspólnym pożyciu, czy zarejestrowanym związku partnerskim.
Uznanie i władza rodzicielska
O uznanie (erkennen) dziecka i przyznanie władzy rodzicielskiej można wystąpić wyłącznie wtedy, kiedy rodzice nie pozostają w związku małżeńskim lub zarejestrowanym związku partnerskim. O uznanie może wystąpić zarówno partner matki, jak i biologiczny ojciec dziecka.
Uznając dziecko partner potwierdza, że akceptuje ojcostwo. Od tego momentu, wspólnie z matką, ma obowiązek finansowego utrzymywania dziecka, aż do ukończenia przez nie 21 roku życia. Ale zyskuje także prawo do kontaktów z dzieckiem, informacji o nim oraz konsultacji w sprawach dotyczących dziecka w przypadku rozwodu. Oznacza to, że rodzic, któremu zostanie przyznana opieka nad dzieckiem, jest prawnie zobowiązany do przekazywania ważnych informacji związanych z dzieckiem. Jeżeli ojciec uzna dziecko, zyskuje ono także prawo do części spadku po nim. O formalnościach związanych z uznaniem dziecka będziemy pisać w kolejnych artykułach.
Uznanie dziecka nie sprawia jednak, że partner staje się automatycznie jego przedstawicielem prawnym. W tym celu musi najpierw (wspólnie z matką dziecka) złożyć do sądu wniosek o przyznanie mu władzy rodzicielskiej (ouderlijk gezag). Jest to prawo i obowiązek rodzica do opieki nad dzieckiem, który uprawnia go do wykonywania oficjalnych działań w imieniu dziecka. Władza rodzicielska wygasa automatycznie, gdy dziecko osiąga 18 rok życia (szerzej w kolejnych artykułach na naszej stronie).
Umowa o wspólnym pożyciu
Wiele par decyduje się na zawarcie formalnej umowy o wspólnym pożyciu (samenlevingscontract). Opcję tą zaleca się zwłaszcza wtedy, kiedy partnerzy chcą razem kupić nieruchomość. W umowie zawarte są bowiem rozstrzygnięcia dotyczące ich obopólnego majątku, na wypadek rozstania się lub śmierci jednego z partnerów. Na podstawie tzw. klauzuli pobytu, pozostały partner nabywa prawo własności tych dóbr i po śmierci drugiej osoby może nadal mieszkać we własnym mieszkaniu lub domu.
Sytuacja zmienia się, kiedy pojawia się dziecko. Zgodnie z prawem, po śmierci rodzica dzieci zawsze są uprawnione do ich legalnej części majątku, czyli kwoty równej połowie tego, co dziecko odziedziczyłoby bez klauzuli pobytu. Kwota ta musi być przekazana dziecku w ciągu pół roku, nawet jeśli chodzi o dziecko, które ze względu na młody wiek samo nie może tego zażądać. Jeśli sprawy te nie zostaną zawczasu uregulowane przez partnerów, może dojść do sytuacji, w której dłużej żyjący partner zostanie zmuszony do sprzedaży domu, albo popadnie w kłopoty finansowe.
Aby temu zapobiec, partnerzy powinni sporządzić testament, w którym ustanawiają drugiego partnera jako spadkobiercę. Wtedy, zgodnie z obowiązującym prawem, dzieci nadal przejmują majątek po rodzicach, ale zgodnie z prawem do dziedziczenia muszą poczekać na swoją część spadku do śmierci drugiego z rodziców.
Małżeństwo lub zarejestrowany związek partnerski
Inną opcją, pozwalającą na uporządkowanie spraw finansowych zanim pojawi się dziecko, jest zawarcie małżeństwa (huwelijk) lub zarejestrowanego związku partnerskiego (geregistreerd partnerschap). Począwszy od stycznia 2018 roku zmieniło się holenderskie prawo i związków tych nie zawiera się już standardowo we wspólności majątkowej. Majątek i zobowiązania finansowe, które powstały przed zawarciem małżeństwa, po rozwodzie pozostają z tym z małżonków, który posiadał co do nich prawa i zobowiązania. Jeżeli małżonkowie chcą wzajemnie partycypować w swoich majątkach, muszą zgłosić się do notariusza.
Podobnie jak w przypadku o wspólnym pożyciu, dzieci małżonków (i/lub osób pozostających w zarejestrowanym związku partnerskim) otrzymują spadek, o który mogą się ubiegać dopiero po śmierci najdłużej żyjącego rodzica.
Jeśli nic nie ustalicie
Oczywiście macie prawo do podjęcia decyzji o nieustalaniu szczegółów prawnych, dotyczących waszego związku i finansów. Musicie jednak zdać sobie sprawę z tego, że w takim przypadku także wasz majątek pozostanie całkowicie rozdzielny.
A to oznacza, że w przypadku śmierci jednego z partnerów nie ma żadnego prawa do spadku. Jeśli para posiadała dzieci, spadek trafia do nich, a jeśli ich nie ma, dziedziczy tylko rodzina zmarłego.
W przypadku rozstania się rodziców, nadal oboje są odpowiedzialni za opiekę i wychowanie swojego dziecka. Jeśli rodzice rozstają się w niezgodzie, powinni zadbać o ułożenie planu rodzicielskiego, w którym zawarta będzie strategia działania w tym zakresie. Z kolei rodzice rozstający się w zgodzie mogą zdecydować się na opiekę naprzemienną. Wtedy sami ustalają sposób podziału opieki nad dziećmi. Jeśli chodzi o finansowe utrzymanie dziecka, oboje rodzice są za nie odpowiedzialni. W przypadku jednak, gdy dochody byłych partnerów są nierówne, albo dziecko przebywa przez większość czasu u jednego rodzica, najlepiej ustalić alimenty.
Źródło: Consumentenbond
Foto: pixabay.com
