Oficjalny hymn Limburgii, Limburg Mijn Vaderland, po raz pierwszy wykonano z okazji powstania Stowarzyszenia na rzecz promocji śpiewu ludowego w Limburgii. W tym roku mija 110 rocznica tego wydarzenia.
Autorami pieśni Limburg Mijn Vaderland (Limburgia Mój Kraj Ojczysty), znanej również pod nazwą Waar in ‘t bronsgroen eikenhout (Gdzie w brązowo-zielonym dębie), są Gerard Krekelberg i Henri Tijssen. Została napisana na okoliczność powstania Vereniging ter bevordering van de volkszang (Stowarzyszenia na rzecz promocji śpiewu ludowego). Chociaż w tym roku mija 110 lat od pierwszego jej wykonania, to miano hymnu Limburgii otrzymała dopiero 80 lat temu, w roku 1939. Opowiada o mieszkańcach i urokach prowincji. Jest również wspólnym hymnem zarówno holenderskiej, jak i belgijskiej części Limburgii.
Autorzy
Za powstanie ówczesnego hymnu Limburgii odpowiedzialni są nauczyciel i lokalny geograf Gerard Krekelberg (1864-1937) oraz ówczesny kompozytor i dyrygent chóru męskiego Roermonds Mannenkoor, Henri Tijssen (1862-1926). Ten ostatni najpierw skomponował muzykę, a następnie zlecił Kerkelbergowi, wówczas również członkowi chóru, napisanie odpowiedniego tekstu. Pieśń miała być swoistą odą do Limburgii. Po raz pierwszy zaprezentowano ją 31 stycznia 1909 roku, przy okazji powstania Vereniging ter bevordering van de volkszang (Stowarzyszenia na rzecz promocji śpiewu ludowego. Sławę zyskała między innymi dlatego, że znalazła się w popularnym śpiewniku Kun je nog zingen, zing dan mee (Jeśli możesz jeszcze śpiewać, śpiewaj z nami).
Znaczenie i historia tekstu
Pierwsze dwie zwrotki to swoista charakterystyka limburskiego krajobrazu. Opowiadają o śpiewającym wśród dębów słowiku, polach kukurydzy, szerokich wodach rzeki Mozy, kwiatowych sadach, łąkach i lasach. Wymieniony w pierwszym wersie dąb, wskazywać ma na dęby rosnące niegdyś wokół zamku Borgitter w Kessenich. Zamek znajduje się bowiem blisko miejscowości Neeritter w gminie Leudal, gdzie urodził się Krekelberg.
Kolejna zwrotka to nawiązanie do Limburgijczyków, ich dumy z dialektu i umiejętności cieszenia się życiem.
Ostatnia, czwarta zwrotka pieśni odnosi się do relacji pomiędzy mieszkańcami Limburgii, a rodem Oranje i Bogiem. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że ta ostatnia zwrotka nie istniała w oryginalnym tekście pieśni. Została dodana dopiero pod koniec roku 1939, przez J.M. Snackersa, dyrektora chóru męskiego Koninklijk Roermonds Mannenkoor. Wtedy też pieśń stała się oficjalnym hymnem Limburgii.
Podejrzewa się, że tekst rozszerzono, by przypodobać się rodowi Oranje. Zresztą już oryginalny tekst powstał w języku niderlandzkim, by podkreślić przynależność Limburgii do Holandii. Około roku 1900, język niderlandzki nie odgrywał żadnej znaczącej roli w codziennej rzeczywistości mieszkańców Limburgii. Językiem życia publicznego był dialekt limburski. Gazety, które ukazywały się w XIX i XX wieku, w niektórych częściach Limburgii wydawane były po niemiecku. Niemiecki był zresztą na tych terenach językiem kościoła i edukacji, podczas gdy np. Maastricht związane było z francuskojęzycznym Liege. Dlatego wiersz Kerkelberga celowo został napisany po niderlandzku, aby podkreślić przynależność Limburgii do Holandii. Również późniejsza, pochodząca z 1939 roku deklaracja o zależności od dworu Oranje, to zdecydowane dążenie do przedstawienia Limburgii, jako części Holandii.
Ponieważ jednak wielu mieszkańców Limburgii wyrażało żal, iż nie mogą śpiewać swojego hymnu w limburskim dialekcie, Piet Zeegers z miejscowości Posterholt napisał taką właśnie jego wersję, z okazji oficjalnego uznania Limburgii. Wersja ta nie jest jednak dosłownym tłumaczeniem oryginalnego tekstu pieśni, napisanego przez Gerarda Krekelberga.
Co ciekawe, w Limburgii jeszcze jedną pieśń uznaje się za drugi, nieoficjalny hymn prowincji. Chodzi o Wie sjoeën ós Limburg, autorstwa Harry’ego Bordonsa.
Współcześnie pieśń uznawana jest za hymn belgijskiej i holenderskiej Limburgii. Jednak podczas oficjalnych uroczystości śpiewa się tylko jej pierwszą zwrotkę. Cały hymn można w Holandii usłyszeć zwłaszcza w wykonaniu chórów męskich, wśród których jest bardzo popularny.
Z kolei w Belgii odśpiewuje się wyłącznie pierwsze trzy zwrotki hymnu. Czwarta, w której deklarowane jest oddanie rodowi Oranje, jest z oczywistych względów pomijana. Usłyszeć go można podczas manifestacji, w wykonaniu ruchów i stowarzyszeń studenckich.
Popularność i znajomość hymnu
W 1999 roku holenderska agencja badania opinii publicznej NIPO, przeprowadziła badanie dotyczące znajomości hymnów poszczególnych prowincji. Okazało się, że zaledwie 30 procent badanych Holendrów wykazało się taką znajomością. Limburgijczycy zajęli w tym badaniu zaszczytne, trzecie miejsce. Aż 79 procent z nich, potrafiło zacytować co najmniej kilka wersów hymnu.
Dość znamienne jest także to, że Waar in ‘t Bronsgroen eikenhout, jak zwykło się nazywać pieśń po uznaniu jej za oficjalny hymn Limburgii, znana jest także poza granicami prowincji. Zwłaszcza starsi ludzie z różnych zakątków kraju potrafią bez trudu zaśpiewać zwrotkę lub więcej, bo nauczyli się ich w szkole lub w innym miejscu. Możliwe, że ma to związek z popularnością pieśni w przeszłości. Jak informuje strona Schmulder.nl w roku 1911 pieśń Limburg Mijn Vaderland śpiewana była w różnych prowincjach Holandii i za granicą. A często również, ze zmodyfikowanym tekstem, wykorzystywana była jako hymn.
A jednak młodsza generacja wykazuje się coraz mniejszą znajomością hymnu. Dlatego samorząd Prowincji w Maastricht próbuje zwiększyć jej popularność, m.in. udzielając wsparcia książce o historii pieśni (Waar in ‘t bronsgroen eikenhout autorstwa Paula Weelena, wyd. TIC) i popularyzując hymn w wykonaniu różnych chórów, także dziecięcych (posłuchaj tutaj).
Źródła: Provincie Limburg, Historiek.net, Schumulder.nl, NRC.nl, Wikipedia.org
Foto: Moja Limburgia
