Koronawirus coraz częściej dotyka pracowników zatrudnionych w systemie zmiennym. Niezdolność do przystąpienia do pracy sprawia, że masowo tracą swoje dochody. Do czego mają prawo?
Coraz szybciej rozprzestrzeniający się koronawirus uwidocznił, jak słabo chronieni są pracownicy zatrudnieni w systemie zmiennym: tymczasowi, pracujący na wezwanie, czy na kontraktach min-max. To właśnie tę grupę wirus dotyka najbardziej. Ponad 3 miliony zatrudnionych w Holandii osób, masowo traci pracę oraz swoje dochody. I jest to niestety możliwe, ponieważ ich prawa do ciągłej wypłaty wynagrodzenia są bardzo ograniczone. Jeśli pracodawca nie może zaoferować pracy, bardzo szybko może rozwiązać umowę z pracownikami zatrudnionymi w systemie zmiennym (tzw. flexwerkers). Normalnie dzieje się tak, bo np. zostało wstrzymane wykonanie jakiegoś projektu. Ale i koronawirus sprawia, że jest mniej pracy. Przedstawiamy odpowiedzi na najczęściej zadawane przez takich pracowników pytania, zamieszczone przez związek zawodowy FNV i holenderski urząd pracy.
Kiedy jestem pracownikiem na wezwanie i jakie są moje prawa, jeśli praca zostanie odwołana?
Pracownikiem na wezwanie jesteś wtedy, kiedy nie uzgodniłeś z pracodawcą stałych godzin pracy i otrzymujesz wynagrodzenie wyłącznie za przepracowane godziny. Twoje dochody są więc różne, w zależności od ilości pracy w danym miesiącu. Możliwa jest również sytuacja, gdzie uzgodniłeś z pracodawcą ilość stałych godzin pracy, ale twoja umowa zawiera zapis o wyłączeniu z obowiązku kontynuacji płatności (uitsluiting van de doorbetalingsplicht). Oznacza on, że jeśli pracodawca nie ma dla ciebie pracy, nie będziesz otrzymywać wynagrodzenia. Wyłączenie to może trwać maksymalnie 6 miesięcy w przypadku zwykłych umów, a w przypadku pracowników tymczasowych – 78 tygodni roboczych.
Pracodawca musi powiadomić cię o pracy w ciągu 4 dni zanim podejmiesz pracę. Jeśli w ciągu 4 dni przed rozpoczęciem pracy zmieni grafik, masz prawo do wynagrodzenia za pierwotnie zaplanowane w grafiku godziny pracy.
Również umowa typu min-max jest umową pracy na wezwanie. Oprócz zasad opisanych powyżej, obowiązuje tu również prawo do ciągłej zapłaty minimalnej liczby godzin pracy, które zostały uzgodnione z pracodawcą.
Uzgodniłeś stałą liczbę godzin za dany okres (tydzień, miesiąc, kwartał, rok) bez zapisu o wyłączeniu z obowiązku kontynuacji płatności? W takim razie masz prawo do dalszej kontynuacji wynagrodzenia za uzgodnione godziny.
Czy jako pracownik na wezwanie mam prawo do odprawy przejściowej przy utracie pracy z powodu koronawirusa?
W przypadku, gdy twoja umowa wygaśnie z inicjatywy pracodawcy, masz prawo do odprawy przejściowej (transitievergoeding). Na przykład, jeśli wygaśnie twoja umowa tymczasowa. Zaprzestanie wzywania pracownika do stawienia się w pracy to nie to samo, co rozwiązanie umowy. W takim wypadku możesz sprawdzić, czy nie masz prawa do umowy ze stałą liczbą godzin pracy. Jeżeli pracowałeś u tego samego pracodawcy przez okres dłuższy, niż 12 miesięcy, musi on złożyć ofertę na umowę o pracę ze średnią przepracowanych godzin. Jeśli natomiast pracowałeś krócej, niż 12 miesięcy, ale dłużej, niż 3 miesiące, zaistniało prawne domniemanie stosunku pracy i prawdopodobnie możesz ubiegać się o stałą liczbę godzin.
Mój zleceniodawca wystąpił o skrócenie czasu pracy. Co to oznacza dla mnie?
Jeżeli twój pracodawca złoży wniosek o skrócenie czasu pracy (werktijdverkorting, wtv), może to oznaczać, że automatycznie znika zapotrzebowanie na świadczoną przez ciebie pracę. Jeśli jesteś pracownikiem tymczasowym, przeczytaj zamieszczone niżej objaśnienie zatytułowane: Jestem pracownikiem tymczasowym. Co się stanie, jeśli moje stanowisko zostanie zlikwidowane?
Moja agencja pracy tymczasowej wystąpiła o skrócenie czasu pracy. Co to oznacza dla mnie?
Kiedy agencja pracy tymczasowej prowadzi o 20% mniej działalności gospodarczej, niż zwykle, może wystąpić o skrócenie czasu pracy (wtv). Ma ono zastosowanie wyłącznie do pracowników, którzy mają umowę o pracę na czas nieokreślony lub umowę o pracę na czas określony, bez obowiązku kontynuowania płatności. W rzeczywistości wtv dotyczy więc wyłącznie tych pracowników tymczasowych, którym agencja pracy tymczasowej zobowiązana jest wypłacać wynagrodzenie. Rząd zapowiedział pakiet środków związanych z kryzysem koronawirusowym, które powinny mieć również zastosowanie dla pracowników tymczasowych i pracowników na wezwanie. Wymagają one jednak dalszego opracowania i wdrożenia. Może to oznaczać, że ci, którzy obecnie nie są objęci wtv, w niedługiej przyszłości również zostaną objęci nowym systemem.
Jestem pracownikiem tymczasowym. Co się stanie, jeśli moje stanowisko zostanie zlikwidowane?
Zleceniodawca zlikwidował twoje stanowisko pracy? W takim razie to, czy masz prawo do dalszej wypłaty wynagrodzenia, uzależnione jest od twojej umowy o pracę tymczasową z agencją pracy tymczasowej.
Jesteś w fazie a lub w fazie 1-2.
Masz umowę o pracę z klauzulą o tymczasowym charakterze zatrudnienia (uitzendbeding) i klient likwiduje twoje stanowisko pracy. W takim przypadku umowa o pracę tymczasową również wygasa natychmiast, a ty stajesz się bezrobotny. Jeśli spełniasz warunki do zasiłku dla bezrobotnych, możesz ubiegać się niego w urzędzie pracy UWV. Zrobisz to tutaj (logowanie przy pomocy DigiD).
Gdy umowa o pracę tymczasową trwała powyżej 26 tygodni, agencja pracy tymczasowej musi poinformować cię o zakończeniu pracy z co najmniej 10-dniowym wyprzedzeniem. Jeśli nie spełni warunku 10 dni, obowiązuje ciągła wypłata wynagrodzenia, które otrzymałbyś jako pracownik tymczasowy, gdybyś w tym czasie pracował.
Masz umowę o pracę tymczasową na czas określony (o oddelegowanie; detacheringsovereenkomst). W takim razie data wygaśnięcia stosunku pracy zawarta jest w umowie o pracę tymczasową. Jednak, zgodnie z układem zbiorowym pracy CAO dla pracowników tymczasowych, także i ta umowa może zostać rozwiązana wcześniej. Należy przy tym wziąć pod uwagę ustawowy okres wypowiedzenia (o ile opcja wypowiedzenia umowy przed tym okresem nie została wyraźnie stwierdzona na piśmie). Oczywiści zgodę na to musi wyrazić UWV. Jeżeli twoja umowa jest krótsza, niż ustawowy okres wypowiedzenia, nie można rozwiązać jej w międzyczasie. Ten ustawowy okres wypowiedzenia w przypadku umów krótkoterminowych wynosi 1 miesiąc.
Zgodnie z CAO, agencja pracy tymczasowej musi płacić wynagrodzenie do czasu wygaśnięcia umowy o pracę tymczasową (nie obejmuje to jednak dodatków). Dotyczy to również sytuacji, gdy zostanie anulowana (część) uzgodnionych wcześniej godzin pracy. Możesz też zostać przeniesiony do innej pracy.
Uwaga! Umowa o pracę tymczasową lub oddzielne oświadczenie pisemne, również może zawierać wyłączenie z obowiązku wypłaty wynagrodzenia! Wtedy , mimo iż posiadasz umowę, nie masz prawa do wynagrodzenia, kiedy nie ma dla ciebie pracy. Jako pracownik tymczasowy masz prawo do rozwiązania umowy o pracę tymczasową i ubiegania się o zasiłek dla bezrobotnych.
Jesteś w fazie B lub w fazie 3
Posiadasz umowę o pracę tymczasową na czas określony (umowę o oddelegowanie, detacheringsovereenkomst). Data wygaśnięcia stosunku pracy zawarta jest w umowie o pracę tymczasową. Jednak, zgodnie z CAO dla pracowników tymczasowych, umowa ta może zostać rozwiązana wcześniej. Należy przy tym brać pod uwagę ustawowy okres wypowiedzenia (o ile opcja wypowiedzenia umowy przed tym terminem nie została wyraźnie wykluczona na piśmie). Zgodę musi wyrazić UWV. Jeśli twoja umowa jest krótsza, niż ustawowy okres wypowiedzenia, nie może być wypowiedziana przedwcześnie. Ustawowy okres wypowiedzenia dla umów krótkoterminowych wynosi 1 miesiąc. W przypadku stosunku pracy trwającego od 5 do 10 lat okres wypowiedzenia wynosi 2 miesiące.
Według CAO, agencja pracy tymczasowej musi wypłacać wynagrodzenie do momentu terminu wygaśnięcia umowy (nie obejmuje to dodatków). Ma to również zastosowanie, gdy anulowana zostanie (część) uzgodnionych godzin pracy. Możesz zostać przeniesiony do innej pracy.
Jesteś w fazie C lub w fazie 4
Posiadasz umowę o pracę tymczasową na czas nieokreślony. Agencja pracy tymczasowej może ją rozwiązać nawet następnego dnia roboczego, z zachowaniem ustawowego okresu wypowiedzenia. Zgodę na to musi wyrazić UWV. Tak długo, jak długo trwa umowa o pracę tymczasową, agencja pracy tymczasowej musi wypłacać ci rzeczywiste wynagrodzenia (bez dodatków). Dzieje się tak również w przypadku, gdy anulowana zostanie część uzgodnionych wcześniej godzin pracy. Możesz zostać przeniesiony do innej pracy.
Czy z powodu koronawirusa dostanę zasiłek?
W chwili obecnej nie ma zasiłku przyznawanego z powodu koronawirusa.
Jeśli jesteś zatrudniony i zachorujesz, twój pracodawca przeważnie jest zobowiązany do ciągłości wypłaty wynagrodzenia. W niektórych przypadkach pracodawca może zgłosić cię na zasiłek chorobowy z UWV. Zgłoś chorobę swojemu pracodawcy. To z nim umawiasz się na sposób, w jaki odbywać się będzie reintegracja. Więcej na ten temat tutaj.
W sytuacji, gdy – z powodu koronawirusa – Twój pracodawca ma dla ciebie tymczasowo mniej pracy, będzie on mógł złożyć wniosek o dofinansowanie w ramach funduszu pomocy nadzwyczajnej Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid. Fundusz został ustanowiony przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Jego celem jest kompensacja utraty zysków dla pracodawców. Pozwala na zapewnienie ciągłości wypłat pracownikom zatrudnionym zarówno na podstawie stałej umowy o pracę, jak i umów dotyczących zatrudnienia w systemach zmiennych (flexibele). Więcej informacji tutaj.
Czy pracodawca będzie nadal wypłacał moje wynagrodzenie, jeśli nie będę mógł przystąpić do pracy z powodu ryzyka zakażenia? Albo jeśli będę przebywać w izolacji lub kwarantannie, zgodnie z zaleceniami GGD lub RIVM?
Twój pracodawca nadal będzie wypłacał twoje wynagrodzenie. W niektórych przypadkach pracodawca może wystąpić o przyznanie ci zasiłku chorobowego. O tym, jakie to są sytuacje, przeczytasz więcej tutaj.
Mam lekkie objawy przeziębienia, jak katar i kaszel. Czy pracodawca będzie wypłacał mi wynagrodzenie?
Twój pracodawca powinien wypłacać ci wynagrodzenie. W niektórych przypadkach pracodawca może wystąpić o przyznanie ci zasiłku chorobowego.
